ഡമാസ്കസിൽ വിശുദ്ധനായൊരു ജ്ഞാനി ജീവിച്ചിരുന്നു,പേര് ശൈഖ് അഹ്മദ് ശാമി. കർമ്മ ശാസ്ത്രപരമായി, ഹമ്പലി സരണിയിലെ വിശാരദനും മുഫ്തിയുമായിരുന്നു അദ്ദേഹം.

ഒരിക്കൽ ശൈഖിൻ്റെ ഭവനത്തിൽ കള്ളൻ കയറി, തപ്പിത്തെരഞ്ഞ് വിലപിടിപ്പുള്ളതെല്ലാം മോഷ്ടിക്കാൻ തുടങ്ങി. ഉറക്കത്തിൽ നിന്നുണർന്ന ശൈഖ് മോഷ്ടാവിനോട് കൈക്കലാക്കിയ ചില സാധനങ്ങൾ ചൂണ്ടിക്കാട്ടിക്കൊണ്ടു പറഞ്ഞു: ദയവായി അതെടുക്കരുത്, വിശ്വസിച്ചു ആളുകൾ എന്നെ എലപ്പിച്ച ആ മുതലുകൾക്കു പകരം എൻ്റെ ധനമെടുത്തുകൊള്ളൂ,അവരുടെ മനസ്സ് വേദനിപ്പിക്കാൻ എനിക്ക് കഴിയില്ല .
കയ്യിൽ കിട്ടിയെതെല്ലാം വാരിയെടുത്തു തസ്കരൻ വേഗം സ്ഥലം വിട്ടു. എന്നാൽ പിറ്റേന്നു രാവിലെ  വയോധികനായ ഗുരു മോഷ്ടാവിൻ്റെ വീട്ടു വാതിലിൽ മുട്ടി. വാതിൽ തുറന്ന തസ്കരൻ്റെ കയ്യിലേക്ക് കുറച്ചു പണം വച്ചു കൊടുത്ത് അദേഹം പറഞ്ഞു: സുഹൃത്തേ, വിധിന്യായ ദിവസത്തിൽ എനിക്കു നീ മാപ്പു തരണം. ദാരിദ്ര്യമാണ് നിന്നെ മോഷണത്തിലേക്കു നയിച്ചതെന്നു മനസ്സിലാക്കാനോ, എന്നാൽ കഴിയുന്നത് തന്ന് സഹായിക്കാനോ ഞാൻ നേരത്തെ ശ്രമിച്ചില്ലല്ലോ!
ഗുരുവിൻ്റെ വാക്കു കേട്ട്, പാശ്ചാത്താപത്തിൻ്റെ അശ്രുകണങ്ങളാൽ മനസ്സു വിമലീക്കരിച്ച് അയാളൊരു ഭക്തനായിത്തീർന്നു. 

വലിയ കാലപ്പഴക്കമില്ലാത്ത ഈ കഥയുടെ ഉൾസാരമിതാണ്. സൂഫികൾ തങ്ങളുടെ കർമ്മങ്ങളെ പ്രത്യക്ഷമായ ന്യായീകരണങ്ങൾ കൊണ്ടു  വ്യാഖ്യാനിക്കുകയല്ല. തങ്ങൾക്കുമീതെ നിതാന്താമായി നിലനിലക്കുന്ന ദൈവിക നിരീക്ഷണത്തിൻ്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ സ്വമേധയാ പുനരാലോചന നടത്തുകയാണ്.

ഈ പുനരാലോചനയുടെ വ്യാപതി ഒരു ചെറുചോദ്യത്തിലേക്ക് പരുവപ്പെടുത്താൻ പറ്റുന്ന കൊച്ചു കഥയിതാ.
അബ്ദുല്ലാഹിബിനു ഉമർ (റ) വിദൂരതയിലെവിടെയോ യാത്ര ചെയ്യവേ, വിജനദേശത്ത് ഒരു ഇടയനെ കാണുന്നു. അദ്ദേഹം ഇടയനോട് ഇപ്രകാരം ചോദിക്കുന്നു. ഒരാടിനെ എനിക്ക് തരുമോ?
 ഇല്ല, ഇവകളത്രയും എൻ്റെ മുതലാളിയുടേതാണ്, എനിക്ക് വിൽക്കാൻ അധികാരമില്ല.
"അതിനെന്ത്? ഒരെണ്ണത്തെ ചെന്നായ പിടിച്ചെന്നു അയാളോട് പറഞ്ഞാൽ മതിയല്ലോ"!
ഇടയൻ മറുപടി പറഞ്ഞു.അപ്പോൾ അല്ലാഹു എവിടെയാണു?
പില്ക്കാലത്ത്, ആഖ്യാനങ്ങൾക്കും ചർച്ചകൾക്കും മധ്യേ, പലപ്പോഴും അദ്ദേഹം സ്വയം ബോധ്യത്തിനും മറ്റുള്ളവരെ ബോധ്യപ്പെടുത്തുന്നതിനുമായി ആവർ ത്തിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു.
"അപ്പോൾ അള്ളാഹു എ വിടെയാണ്?"

ഈ ചോദ്യം, അല്ലാഹു വിൻ്റെ നിരീക്ഷണത്തെപ്പറ്റി    യുള്ള വിചാരം, ജീവിതത്തിൻ്റെയും മരണത്തിൻ്റെയും രണ്ടറ്റങ്ങളെ ബന്ധിപ്പിക്കുന്നൊരു പവിത്രക്കെട്ടായി സൂഫി തത്വശാസത്രം വികസിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. കർമ്മങ്ങൾ മാത്രമല്ല, വിചാരങ്ങൾ പോലും എവിടെനിന്നു തുടങ്ങി എവിടെപ്പോയി നിൽക്കുന്നുവെന്നതിലേക്കുള്ള ദർശനരേഖയായി മാറുന്നു. 
അസാമാന്യമായ ഉൾക്കാഴ്ചയോടെ ഇമാം ഇബ്നു അത്വാഇല്ലാഹി സിക്കന്ദരി 
രേഖപ്പെടുത്തി വെക്കുന്നത്, പവിത്രമായ കർമ്മങ്ങളുടെ വൈവിധ്യങ്ങൾ ദൈവദത്തമായ വിചാരപ്പെടലുകളാൽ സാധ്യമാകുന്നതും, അതിനാൽ, വിമർശനങ്ങൾക്കു വിധേയമാക്കാൻ കഴിയാത്തതുമാണന്നാകുന്നു. നാം നമ്മുടെ ഓരോ ഇന്ദ്രിയങ്ങളിൽ നിന്നും പാപത്തെ പിഴുതുമാറ്റാൻ ശ്രമിക്കുന്നു. സൂഫിയാകട്ടെ, തൻ്റെ വിചാരങ്ങളെ മുഴുവൻ "ഒന്നിൽ" കേന്ദ്രീകരിച്ചു, അഗോചരമായൊരു ചരടുകൊണ്ടെന്നപോലെ, മനസ്സുകൊണ്ട് ബാഹ്യേന്ദ്രിയങ്ങളെ നിയന്ത്രിച്ചു കൊണ്ടു പോകുന്നു. നിയന്ത്രണം നിയമവാഴചയുടെ ഭീതിയെക്കാളേറെ നിയമ ദാതാവിനോടുള്ള സ്നേഹമായി, ആസ്വാദനത്തിൻ്റെ നിറവിൽ,ഒരു സുഷുപ്തിയിലെന്ന പോലെ ലയിച്ചു പോകുന്നു.

ജലാലുദ്ദീൻ റൂമി ഒരു കഥയിൽ ഇപ്രകാരമെഴുതുന്നു.

ഒരു സൂഫി സ്വാസ്ഥ്യം കൊള്ളുന്നതിനായി ഉദ്യാനത്തിലെത്തിച്ചേർന്നു.പച്ചപരവതാനിപോലെയുള്ള പുൽതകിടി, കുഞ്ഞുങ്ങളുടെ ചിരി പോലെ വിടർന്നു നില്ക്കുന്ന പുഷപങ്ങൾ, ഇളം കാറ്റിൽ പതുക്കെ ഇളകിയാടുന്ന മുന്തിരിക്കുലകൾ, തണുപ്പും വശ്യതയും നല്കുന്ന മനോഹര വൃക്ഷങ്ങൾ. കലാകാരനായ സ്രഷ്ടാവിൻ്റെ സൃഷ്ടി വൈവിധ്യം ഓർത്തിരിക്കാനും ആലോചിക്കാനും പുറപ്പെട്ട സൂഫിയുടെ ഉണർവ്വ്, പുറം കാഴചയുടെ പരിമിതികളിൽനിന്നു എപ്പഴോ വഴിമാറി അനന്തതയുടെ കാര്യവിചാരത്തിലേക്കു കടന്നു പോയി. ഇപ്പോൾ, ഉണർന്നിരുന്നു ലോക കൗതുകം കാണുന്ന സർവ്വസാധാരണമായൊരു സന്ദർശകനുപകരം, നിദ്രാ സമാനമായി കണ്ണടച്ചിരിക്കുന്ന ധ്യാനിയാണുള്ളത്. ഈ നില കുറേ സമയം തുടർന്നപ്പോൾ, സൂഫിയെത്തന്നെ നിരീക്ഷിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന മറ്റൊരു സന്ദർശകൻ, അദ്ദേഹത്തെ തൊട്ടുണർത്തി അന്വേഷിച്ചു.

നിങ്ങൾ പ്രപഞ്ചത്തിൻ്റെ വൈവിധ്യത്തിലൂടെ ദൈവ ദർശനം സാധ്യമാക്കിയെടുക്കാമെന്നു കരുതുന്ന  ഒരു ആത്മീയ വാദിയല്ലേ? ഈ കാഴചകളിൽ ദൈവിക ചേതനയെ തിരിച്ചറിയാതെ ഉറക്കം തൂങ്ങുകയാണോ നിങ്ങൾ?

സൂഫി ഇദ്ദേഹത്തെ അരുകിലിരുത്തി ഇങ്ങനെ വിശദീകരിച്ചു കൊടുത്തു. തെളിനീരൊഴുകുന്ന അരുവിയുടെ തീരത്താണ് നാം ഇരിക്കുന്നതെന്നു കരുതുക. വെള്ളത്തിൻ്റെ തെളിമയിൽ മരങ്ങൾ പ്രതിബിംബിക്കുന്നതു മാത്രം ശ്രദ്ധിച്ചാൽ അരുവിയുടെ കിന്നാരത്തിൽ നാം ലയിച്ചു പോയേക്കും. പക്ഷേ, യാഥാർത്ഥ്യമായ വൃക്ഷത്തിൻ്റെ സൗന്ദര്യം അരുവിയിൽനിന്നു കണ്ണെടുത്തു ശരിക്കും പുറത്തെ വൃക്ഷത്തെ നോക്കുമ്പോഴാണ്. മന്ത്രി യെക്കാണുമ്പോൾ ആശ്ചര്യപ്പെടുന്നവൻ, മഹാരാജാവിനെകാണുമ്പോൾ മഹാത്ഭുതം കൊള്ളുന്നതു പോലെ, സത്യത്തെ കൂടുതൽ അടുത്തറിയുമ്പോഴാണു, അതിൻ്റെ ഗരിമ ബോധ്യപ്പെടുന്നത്.

സൂഫികളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, ദർശനത്തിൻ്റെ ഫോക്കൽ പോയിൻ്റ് മനസ്സാണ്. അത് അനുഭൂതിയിൽ ലയിക്കുന്നത്, അല്ലാഹുവുമായുള്ള ആത്മ ബന്ധത്തിലാണ്. യഥാർത്ഥമായ ഈ തിരിച്ചറിവിൽ ലയിക്കുമ്പോൾ, അതിൻ്റെ പ്രതിച്ഛായ മാത്രമായി ഈ ലോകം നിലനില്ക്കുന്നു. പ്രതിച്ഛായയിൽ മാത്രമായി കറങ്ങിത്തിരിയുന്ന മനുഷ്യനാകട്ടെ, ഖുർആൻ്റെ പ്രസ്താവന മറന്നു പോകുന്നു. ഐഹിക ജീവിതം കേവലം വഞ്ചനാ നിബദ്ധമായ ആസ്വാദനം മാത്രമാകുന്നു ( ആലു ഇംറാൻ: 185)

സൂഫീ ദർശനത്തെ നിർണ്ണയിക്കുന്നിടത്ത്, ദർശനത്തിൻ്റെ കേന്ദ്ര ബിന്ദുവായി, കർമ്മങ്ങളുടെ ചേതനയും പ്രേരണയുമായി, മനസ്സിനെ മുൻനിർത്തിക്കൊണ്ട് ഇമാം ഗസാലി (റ) ഇങ്ങനെ ഉപന്യസിക്കുന്നു.

സദാചാര - സംസ്കാരമെന്നത്, മനോ നിലയിൽ രൂഢമായൊരു ബോധമാണ്. പരിശുദ്ധ ശരീഅത്തിനും യുക്തിചിന്തക്കും അനുയോജ്യമായ രീതിയിൽ കർമ്മങ്ങളെ ആവിഷ്ക്കരിക്കാൻ ഈ ബോധത്തിന്, രണ്ടാമത് ഒന്നുകൂടി ആലോചിക്കേണ്ടതില്ല. യാന്ത്രികമായിത്തന്നെ നന്മകളിലേക്ക് വഴിമാറുന്ന ഈ ബോധം വ്യക്തിയിൽ സ്വയം  വളർന്നു കഴിഞ്ഞാൽ സത്സ്വഭാവമെന്ന് വിലയിരുത്താം. മറിച്ച്, തിന്മയുടെ ആഭിമുഖ്യത്തിലേക്ക് ബോധം വഴി നടത്തുന്നുവെങ്കിൽ സദാചാരത്തിനു പകരം ദുരാചാരമായി ജീവിതം പരിണമിക്കുന്നു.

ജുനനെദുൽ ബഗ്ദാദി (റ) തൻ്റെ പ്രമുഖരായ നാലു ശിഷ്യന്മാരെ വിളിച്ചു വരുത്തി ഓരോരുത്തരുടെയും കയ്യിൽ ഓരോ കോഴിയെയും, ഏറ്റവും രഹസ്യമായി അവയെ അറുത്തു കൊണ്ടുവരാൻ ഓരോ കത്തിയും കൊടുത്തു വിടുന്നുണ്ട്. മൂന്നു പേരും പരമ രഹസ്യമായി കൃത്യം നിർവ്വഹിച്ചു, ഗുരുവിനു മുമ്പിൽ ഒന്നാമനായി തിരികെയെത്താൻ മൽസരിക്കുന്നുണ്ട്. നാലാമനാകട്ടെ, ഒരു നാഴിക നേരംകൂടി കഴിഞ്ഞ്, ക്ഷമാപണത്തോടെ കടന്നു വരുന്നുണ്ട്.
ഗുരു ചോദിച്ചു: നീ എന്തേ ഞാൻ ഏല്പിച്ചതുപോലെ ചെയ്തില്ല?
ശിഷ്യൻ: ക്ഷമിക്കണം ഗുരോ... അല്ലാഹു കാണാതെ ഈ കോഴിയെ ഒന്നു അറുത്തെടുക്കാൻ ഒരിടവും എനിക്ക് കിട്ടിയില്ല!
ജുനൈദുൽ ബഗ്ദാദി(റ) ഈ ശിഷ്യനെ ചേർത്തു പിടിച്ച് ആശ്ലേഷിക്കുന്നുണ്ട്. മനുഷ്യ ജീവിതത്തിനു മേൽ അല്ലാഹുവിൻ്റെ നിരീക്ഷണം എത്ര സൂക്ഷമവും രൂഢവുമാണെന്നു അനുയായികളെ പഠിപ്പിക്കുകയാണദ്ദേഹം.

അല്ലാഹുവിൻ്റെ നിരീക്ഷണത്തെപ്പറ്റിയുള്ള ഈ വിചാരം ഒരു സിദ്ധാന്തമായി വ്യക്തി ജീവിതത്തിലും പൊതുജീവിതത്തിലും ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുന്നതാണ് സൂഫികളുടെ കർമ്മപഥം. ആ ഒരു ബോധത്തോടെയുള്ള ജീവിതത്തിൽ മാത്രമേ വിജയമുള്ളൂവെന്ന് ഉറപ്പിക്കുകയും മറ്റുള്ള പരിഗണനകൾ മാറ്റിവെക്കുകയുമാണ് പൂർവ്വീകരുടെ വഴി.

നൂഹു ബ്നു മറിയം എന്നു പേരുള്ള ഒരു ധനികനുണ്ടായിരുന്നു. ധനാഢ്യനും ഭക്തനുമായ അദ്ദേഹത്തിനു ഒരു അടിമയുണ്ടായിരുന്നു, പേര്  മുബാറക്.
ഒരിക്കൽ അടിമയോട് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. മുബാറക്, നീ നമ്മുടെ തോട്ടത്തിൽ പോയി മുന്തിരിവള്ളികൾ ശരിക്കു പരിചരിച്ചു കൃഷി ഉഷാറാക്കണം. കുറച്ചു ദിവസം കഴിഞ്ഞ് ഞാൻ അതു വഴി വരുന്നുണ്ട്.

ആഴ്ചകൾ കഴിഞ്ഞ്, കൃഷിയൊക്കെ വിളവെടുക്കുന്ന സമയമാകുമ്പോൾ ഉടമ കൃഷി സ്ഥലത്തെത്തി. വിവരവും വർത്തമാനവും പായുന്നതിനിടയിൽ, അടിമയോട് നല്ല ഒരു കുല മുന്തിരി കൊണ്ടുവരാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടു.ഭൃത്യൻ കൊണ്ടുവന്നു കൊടുത്തു. ഒരെണ്ണം എടുത്ത് കടിച്ചു നോക്കിയ മുതലാളി പറഞ്ഞു.
മുബാറക്, ഇതു പുളിക്കുന്നുണ്ടല്ലോ. തിന്നാൻ കഴിയുന്നില്ല, വേറെ ഒരു കുല കൊണ്ടുവരൂ. 
അടിമ രണ്ടാമതും, അതു കഴിഞ്ഞ് മൂന്നാമതും കൊണ്ടുവന്നത് പുളിപ്പുള്ള കുലകൾ മാത്രമായിരുന്നു. മുതലാളിക്ക് ദേഷ്യം വന്നു. അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
മുബാറക്, എത്ര ദിവസമായി ഈ തോട്ടത്തിൽ നീ കഴിഞ്ഞു കൂടുന്നു. ഏതു വള്ളിയിലാണ് മധുരമുള്ളൊരു കുല മുന്തിരി കിട്ടുകയെന്നു പോലും നിനക്കറിയില്ല?
ഭൃത്യൻ ഭവ്യതയോടെ പറഞ്ഞു. പ്രഭോ... അങ്ങ് എന്നെ ഏല്പിച്ചത് ഈ കൃഷിയും തോട്ടവും പരിപാലിക്കാനാണ്. ഇതിൽ നിന്നു ഭക്ഷിക്കാൻ പറഞ്ഞിട്ടില്ല. അതു കൊണ്ട്, ഒരെണ്ണം പോലും ഞാൻ രുചിച്ചു നോക്കിയിട്ടില്ല.

സ്തബ്ധനായ മുതലാളി പറഞ്ഞു. മുബാറക്, നിങ്ങൾ ഇനി മുതൽ അടിമയല്ല, സ്വതന്ത്രനാണ്! നാട്ടുപ്രമാണികൾ പലരും വിവാഹാന്വേഷണം നടത്തിയ സുശീലയും ഭക്ത യുമായ ഒരു പുത്രി എനിക്കുണ്ട്. ഞാൻ അവളെ നിങ്ങൾക്കു വിവാഹം ചെയ്തു തരട്ടെ?
മുബാറക് പറഞ്ഞു. സുഹൃത്തേ.. അറബി പ്രമുഖർ തറവാടു നോക്കി വിവാഹ ബന്ധം തെരഞ്ഞെടുത്തു.
ജൂതന്മാർ പണം നോക്കി വിവാഹം ചെയ്തു.
ക്രൈസ്തവർ സൗന്ദര്യം നോക്കി വിവാഹം നടത്തുന്നു.
പ്രവാചകൻ്റെ അനുയായികൾ സ്വഭാവവും സത്യസന്ധതയും നോക്കി വിവാഹം തെരഞ്ഞെടുക്കുന്നു. അതു കൊണ്ട്, ആദ്യമായി മകളോട് അഭിപ്രായം ആരായുക.
മുതലാളി വീട്ടിൽ പോയി, മകളെ വിളിച്ചു കഥ പറഞ്ഞു തൻ്റെ ആഗ്രഹം അറിയിച്ചു. മകൾ തിരിച്ചു ചോദിച്ചു. ഉപ്പ എനിക്ക് ഭർത്താവായി അദ്ദേഹത്തെ ഇഷ്ടപ്പെടുന്നുണ്ടോ?
പിതാവ്: തീർച്ചയായും.
മകൾ: എന്നാൽ എനിക്കും തൃപ്തിയായിരിക്കുന്നു!
പിന്നീട്, ഈ ദമ്പതികൾക്ക് ഒരു കുഞ്ഞ് പിറന്നു, കുട്ടിയുടെ പേര് അബ്ദുല്ലാഹിബ്നുൽ മുബാറക്.
പണ്ഡിത ലോകത്തിനു പരിചയപ്പെടുത്തലിൻ്റെ ആവശ്യമില്ലാത്ത ഈ മഹാത്മാവിനെപ്പറ്റി വിക്കിപീഡിയയുടെ ആദ്യ വരി ഇപ്രകാരം പറയുന്നു.
ഹിജ്റ വർഷം 118-ൽ ജനിച്ചു 181-ൽ അന്തരിച്ച അബ്ദുല്ലാഹിബ്നുൽ മുബാറക് പണ്ഡിതനാണ്, നേതാവും യോദ്ധാവുമാണ്. ഐഹികവും മതപരവുമായ നിരവധി വിഷയങ്ങളിൽ അദ്ദേഹം ഗവേഷകനാണ് (മുജ്തഹിദ്).

അല്ലാഹുവാണ് ജീവിതത്തിൻ്റെ മൂല്യ പരിശോദനയിൽ മാനദണ്ഡമെന്നു വ്യക്തമാക്കുന്ന ഈ കഥയുടെ പരിസമാപ്തി ഗ്രാമ്യ ഭാഷയിലെ ഒരു തമാശയിലൊതുക്കാം. മത്തൻ കുത്തിയിട്ടാൽ കുമ്പളം മുളക്കില്ല.

 

ഒരിക്കൽ നബി സ സ്വഹാബിമാരുള്ള സദസ്സിൽ ഇങ്ങനെ ചോദിച്ചു, എന്നിൽ നിന്ന് ഈ വാക്കുകൾ സ്വീകരിക്കുകയും, അത് പ്രാവർത്തികമാക്കുകയും മറ്റുള്ളവർക്ക് പങ്കുവെക്കുകയും ചെയ്യാൻ തയ്യാറുള്ളവർ ആരുണ്ട്? നബിയുടെ സന്തത സഹചാരികളിലൊരാളായ അബു ഹുറൈറ റ പറഞ്ഞു. "ഞാൻ തയ്യാറാണ് റസൂലേ" നബി അദ്ദേഹത്തിന്റെ കൈ പിടിച്ച് 5 കാര്യങ്ങൾ എണ്ണി പറഞ്ഞു, "വിരോധിക്കപ്പെട്ട കാര്യങ്ങളിൽ നിന്ന് വിട്ടു നിൽക്കുക, എങ്കിൽ ജനങ്ങളിൽ വെച്ച് ഏറ്റവും വലിയ ഭക്തനായി മാറും, അല്ലാഹു നിങ്ങൾക്ക് നിശ്ചയിച്ച് നൽകിയതിൽ സംതൃപ്തി പ്രകടിപ്പിക്കുക, എങ്കിൽ ജനങ്ങളിൽ വെച്ചേറ്റവും ഐശ്വര്യവാനായി മാറും, അയൽവാസികൾക്ക് ഗുണം ചെയ്യുക, എങ്കിൽ യഥാർത്ഥ വിശ്വാസിയായി മാറും, നിങ്ങൾക്ക് ലഭിക്കണമെന്ന് ആഗ്രഹിക്കുന്നത് ജനങ്ങൾക്കും ലഭിക്കണമെന്ന് ഇഷ്ടപ്പെടുക എങ്കിൽ യഥാർത്ഥ മുസ്‌ലിമാകും, ചിരി അമിതമാക്കരുത്, കാരണം അമിത ചിരി ഹൃദയത്തെ മരിപ്പിച്ച് കളയും. അഞ്ച് കാര്യങ്ങളാണ് എണ്ണി പറഞ്ഞതെങ്കിലും സമുദ്ര സമാനമായ വിവരങ്ങളാണ് ഇതിലൂടെ നബിതങ്ങൾ പഠിപ്പിക്കുന്നത്. ചുരുങ്ങിയ വാക്കുകൾകൊണ്ട് വിശാല അർത്ഥങ്ങൾ ഉദ്ദേശിക്കപ്പെടുന്ന ജവാമിഉൽ കലിം എന്ന നബിയുടെ പ്രത്യേകതയുടെ കൃത്യമായ ഉദാഹരണമായി ഈ ഹദീസിനെ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കാനാകും. ഒരു കാര്യം നേരിട്ട് അവതരിപ്പിക്കുന്നതിനു പകരം അതിന്റെ പ്രാധാന്യം അറിയിക്കാനായി ചില ആമുഖങ്ങൾ റസൂൽ സ തന്റെ സംസാരങ്ങളിൽ പതിവാക്കാറുണ്ട്. ഈ ഹദീസിൽ ആ രീതി നബി സ്വീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഞാൻ പറയാനിരിക്കുന്ന വാക്കുകൾ സ്വീകരിക്കാനും അതനുസരിച്ച് പ്രവർത്തിക്കാനും അത് മറ്റുള്ളവർക്ക് പങ്കുവെക്കാനും തയ്യാറുള്ളവർ ആരുണ്ട് എന്ന ചോദ്യം തന്നെ പറയപ്പെടാൻ പോകുന്ന സന്ദേശത്തിന്റെ പ്രാധാന്യത്തെ കുറിക്കുന്നുണ്ട്. അബൂഹുറൈറ അതിന് തയ്യാറാണെന്ന് അറിയിച്ചപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിന്റെ കൈകൾ പിടിച്ച് ഒരു വസിയ്യത്ത് പോലെ ഈ കാര്യങ്ങൾ പറഞ്ഞതും സന്ദേശത്തിന്റെ മൂല്യം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. സൽകർമ്മങ്ങൾ ഒരുപാട് വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനേക്കാൾ തിന്മകളിൽ നിന്ന് വെടിഞ്ഞു നിൽക്കുന്നതിനാണ് കൂടുതൽ പ്രതിഫലം എന്നാണ് ഈ ഹദീസ് പഠിപ്പിക്കുന്നത്. ആയിശ റ പറയുന്നു, ആർക്കെങ്കിലും ത്യാഗ സന്നദ്ധനായ ഒരു ആബിദിനെ പ്രതിഫലത്തിൽ മറികടക്കണമെങ്കിൽ അയാൾ തെറ്റുകളിൽ നിന്ന് വിട്ടു നിൽക്കട്ടെ, ഹസനുൽ ബസരി റ പറയുന്നു. തെറ്റുകളിൽ നിന്ന് വിട്ടു നിൽക്കുക എന്ന ആരാധനയേക്കാൾ മഹത്തായതൊന്നും ഒരാളും ചെയ്തിട്ടില്ല. അള്ളാഹു വിധിച്ചതിൽ സംതൃപ്തിയടയുകയെന്നതാണ് രണ്ടാമത് നൽകിയ ഉപദേശം, ജനങ്ങളിൽ വെച്ച് ഏറ്റവും ഐശ്വര്യവാനാകുമെന്നതാണ് അതിന് വാഗ്ദാനം ചെയ്ത ഫലം. മറ്റൊരു ഹദീസിൽ നബി സ പറയുന്നു, "സമ്പത്ത് കൊണ്ടുള്ള വർധനവല്ല യഥാർത്ഥ ഐശ്വര്യം, മറിച്ച് മനസ്സംതൃപ്തിയാണത്. ഇത് കരഗതമാകാത്തത് കൊണ്ടാണ് വലിയ സമ്പത്ത് നേടിയവരും ജീവിതത്തിൽ ആനന്ദം കണ്ടെത്താൻ സാധിക്കാതെ ആത്മഹത്യയിലേക്ക് നീങ്ങുന്നത്. ദൈവിക സ്മരണ കൊണ്ട് മാത്രമേ മന:ശാന്തി കൈവരികയുള്ളൂ എന്ന ഖുർആനിക വചനവും ഇതിനോട് ചേർത്ത് വായിക്കേണ്ടതാണ്. അല്ലാഹുവിന്റെ വിധിയിൽ തൃപ്തിപ്പെടുന്ന ഒരാളിൽ അവന്റെ സ്മരണയും നിർബന്ധമായും കടന്നു വരുമല്ലോ. അയൽക്കാരെ സംബന്ധിച്ചുള്ളതാണ് മൂന്നാമത്തെ കാര്യം, അവരോട് നല്ല രീതിയിൽ പെരുമാറുമ്പോഴാണ് ഒരാളിൽ മുഅമിനിന്റെ ഗുണമഹിമകൾ ഒത്തുകൂടുക എന്നീ ഹദീസ് പഠിപ്പിക്കുന്നു. അവരെ സഹായിക്കുക , അവരുടെ ക്ഷണങ്ങൾക്ക് ഉത്തരം നൽകുക, സ്വന്തം വീട്ടിലെ പരിപാടിയിലേക്ക് അവരെ ക്ഷണിക്കുക, അവരുടെ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റി നൽകുക, അവരോട് പിണങ്ങാതിരിക്കുക, എന്നിവയെല്ലാം ഇതിൽ ഉൾപ്പെടും. നബി മറ്റൊരു ഹദീസിൽ പറയുന്നു, "ജിബ്രീൽ അ എന്റെ അരികിൽ വന്ന് അയൽവാസികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് നിരന്തരമായി വസിയ്യത്ത് ചെയ്തു, സ്വന്തം സ്വത്തിൽ അയൽവാസിക്ക് അവകാശം ഉണ്ടാകുമോ എന്ന് പോലും ഞാൻ കരുതി പോയി. താൻ മോഹിക്കുന്നത് മറ്റുള്ളവർക്കും ലഭിക്കണേ എന്ന് ആഗ്രഹിക്കണമെന്നതാണ് നാലാമത്തെ കാര്യം, മനസ്സിൽ ഒരാളോടും ഒരല്പം പോലും ദേഷ്യം ഇല്ലാത്ത ആളുകൾക്ക് മാത്രമേ ഉന്നതമായ ഈ മാനസികാവസ്ഥ നേടിയെടുക്കാനാവുകയുള്ളൂ, ഒരിക്കൽ മസ്ജിദുൽ നബവിയിൽ വെച്ച് നബി സ പറഞ്ഞു, ഈ വാതിലിലൂടെ ഒരാൾ കടന്നു വരും അയാൾ സ്വർഗാവകാശിയാണ്, ആ വാതിലിലൂടെ കടന്നു വന്നത് തികച്ചും സാധാരണക്കാരനായ ഒരു അൻസാരി സ്വഹാബിയായിരുന്നു, തുടർന്നുള്ള രണ്ടു ദിവസങ്ങളിലും ഇദ്ദേഹത്തെക്കുറിച്ച് സമാനമായ വാക്കുകൾ തന്നെ റസൂൽ പങ്കു വെച്ചു. ഈ സ്വഹാബിയുടെ പ്രത്യേകത എന്തെന്നറിയാൻ അബ്ദുല്ല ബിൻ അംറുബ്ൻ ആസ് റ അദ്ദേഹത്തിന്റെ വീട്ടിൽ മൂന്നുദിവസം താമസിച്ചു. എന്നാൽ എന്തെങ്കിലും പ്രത്യേകമായ ആരാധനാ കർമം അദ്ദേഹം ചെയ്യുന്നത് ശ്രദ്ധയിൽപ്പെട്ടില്ല. തിരിച്ചുപോരാനിരിക്കെ അബ്ദുല്ല ചോദിച്ചു, "നിങ്ങളെക്കുറിച്ച് 3 പ്രാവശ്യം റസൂൽ സ്വർഗാവകാശിയാണെന്ന് പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്, അതിന്റെ കാരണം കണ്ടെത്താനാണ് ഞാൻ നിങ്ങളുടെ വീട്ടിൽ മൂന്നുദിവസം അതിഥിയായെത്തിയത്, പക്ഷേ പ്രത്യേകമായ എന്തെങ്കിലും ആരാധനാകർമം എനിക്ക് കണ്ടെത്താൻ സാധിച്ചില്ല. റസൂൽ പറഞ്ഞതുപോലെ സ്വർഗ്ഗം നേടിയെടുക്കാൻ താങ്കൾ എന്ത് കാര്യമാണ് ചെയ്തിട്ടുള്ളത്? പ്രത്യേകമായി ഒന്നും താൻ ചെയ്യുന്നില്ലെന്നായിരുന്നു, അദ്ദേഹത്തിന്റെ മറുപടി. നിരാശനായി പിന്തിരിഞ്ഞ അബ്ദുല്ലയെ തിരിച്ചുവിളിച്ച് ആ സ്വഹാബി പറഞ്ഞു, "പ്രത്യേകമായി ഞാൻ ഒന്നും ചെയ്യാറില്ല, പക്ഷേ മദീനയിലെ ഒരാളോടും എനിക്ക് വെറുപ്പോ വിദ്വേഷമോ അസൂയയോ ഇല്ല". ഇതുകേട്ട് അബ്ദുല്ല പറഞ്ഞു, "ഇതുതന്നെയാണ് താങ്കളെ മഹത്തായ ആ പദവിയിൽ എത്തിച്ചത്". ചിരി അമിതമാക്കരുതെന്നാണ് അവസാനത്തെ ഉപദേശം. ചിരി മനുഷ്യന്റെ മാത്രം പ്രത്യേകതയാണ്, അത്ഭുതപ്പെടുമ്പോഴാണ് ഒരാൾ ചിരിക്കുന്നതെന്നാണ് തർക്കശാസ്ത്ര ഗ്രന്ഥമായ ശറഹു തഹ്ദീബിൽ സഅദുദ്ദീൻ തഫ്താസാനി വ്യക്തമാക്കുന്നത്. അമിതമായി ചിരിക്കുകയും തമാശകളിൽ അഭിരമിക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ ഇലാഹിയ്യായ, ആഖിറവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ചിന്തകളിൽ നിന്ന് മനസ്സകലും. ആഖിറം ചിന്തകളിൽ കടന്നു വരാതിരുന്നാൽ പിന്നെ മനസ്സ് മൃതൃ തുല്യമാവുകയും ചെയ്യും. ഇതുകൊണ്ടാണ് തെറ്റില്ലെങ്കിൽ പോലും ചിരി അമിതമാക്കരുതെന്ന ഉപദേശം റസൂൽ നൽകിയത്.

അനാഥാലയങ്ങളെന്നത് കേരളക്കാര്‍ക്ക് ഏറെ പരിചിതമാണ്. മുസ്‍ലിം സമൂഹമാണ് ഈ രംഗത്ത് ഏറെ മുന്നിട്ട് നില്‍ക്കുന്നത്. നാടിന്റെ വൈജ്ഞാനിക-സാമൂഹിക മുന്നേറ്റത്തില്‍ സ്തുത്യര്‍ഹമായ സംഭാവനകളര്‍പ്പിച്ച ഒട്ടേറെ അനാഥാലയങ്ങള്‍ ഇന്നും മലയാളക്കരയില്‍ തലയുയര്‍ത്തി നില്‍ക്കുന്നുണ്ട്.

ജീവിതത്തിൽ വളർച്ച കൈവരിക്കാൻ പലപ്പോഴും സമൂഹത്തിന്റെ സഹായങ്ങളും പിന്തുണയും അനിവാര്യമായവരാണ് പിതാവ് മരണപ്പെട്ട അനാഥ ബാല്യങ്ങൾ. ഇവരെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനും സഹായിക്കുന്നതിനും പരിശുദ്ധ ഇസ്‌ലാം വലിയ പ്രോത്സാഹനമാണ് നൽകുന്നത്. യതീമുകളെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനുള്ള പുണ്യവും പ്രാധാന്യവും പഠിപ്പിക്കുന്ന നിരവധി ഹദീസുകളാണുള്ളത്. അത്കൊണ്ട് തന്നെ മുസ്‍ലിംകള്‍ ഇതിന് നല്‍കുന്ന പ്രാധാന്യം ഏറെയാണ്.

നബി (സ്വ) പറയുന്നു, ഞാനും യതീമിനെ സംരക്ഷിക്കുന്നവനും സ്വർഗ്ഗത്തിൽ ഇതുപോലെയാണ്, ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞിട്ട് നബിതങ്ങൾ തന്റെ ചൂണ്ടുവിരലും നടുവിരലും ചെറിയ വിടവുകളൊടെ ഉയർത്തിക്കാണിച്ചു. ഈ ഹദീസ് വിശദീകരിച്ചുകൊണ്ട് ഹാഫിള് ഇബ്നു ഹജർ (റ) ഇങ്ങനെ വിശദീകരിക്കുന്നു, ഈ ഹദീസുകൾ പഠിക്കുന്ന ഏതൊരു മുസ്‌ലിമും ഇതിന്റെ സന്ദേശം പ്രവൃത്തിപഥത്തിൽ കൊണ്ടുവരൽ അനിവാര്യമാണ്. കാരണം, സ്വർഗ്ഗീയ ലോകത്ത് ഏറ്റവും ഉന്നതമായ സ്ഥാനം അലങ്കരിക്കുന്നത് പ്രവാചകനാണ്. യതീമിനെ സംരക്ഷിക്കുക വഴി പ്രവാചകന്റെ സാമീപ്യമാണ് പ്രതിഫലമായി ലഭിക്കുകയെന്നാണ് ഹദീസ് പഠിപ്പിക്കുന്നത്.

മറ്റൊരു ഹദീസിൽ നബി സ പഠിപ്പിക്കുന്നു, പാവപ്പെട്ടവർക്കും വിധവകൾക്കും വേണ്ടി പ്രയത്നിക്കുന്നവർ അല്ലാഹുവിൻറെ മാർഗത്തിൽ അടരാടുന്ന ഒരു പോരാളിയെ പോലെയാണ്, ക്ഷീണം അറിയാതെ നിസ്കരിക്കുന്നവനെപ്പോലെയും തുടർച്ചയായി നോമ്പ് അനുഷ്ഠിക്കുന്നവനെ പോലെയുമാണെന്നും നബി തങ്ങൾ കൂട്ടിച്ചേർത്തതായി ഹദീസ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്ത സ്വഹാബി ഓർത്തെടുക്കുന്നു. നബി സ പറയുന്നു ആരെങ്കിലും ഒരു യതീമിന്റെ തലയിൽ കൈ വച്ചാൽ അവന്റെ കൈ സ്പർശിച്ച മുഴുവൻ മുടികളുടെയും എണ്ണത്തിനനുസരിച്ച് അല്ലാഹു നന്മ രേഖപ്പെടുത്തുന്നതാണ്.

ഹൃദയ കാഠിന്യത്തെ കുറിച്ച് പരാതി പറഞ്ഞ ഒരു അനുയായിയോട്, പരിഹാരമായി പ്രവാചകര്‍ നിര്‍ദ്ദേശിച്ചത്, യത്തീമിനോട് കാരുണ്യം ചെയ്യുകയും അവന് ഭക്ഷണം നൽകുകയും ചെയ്യുക എന്നായിരുന്നു. അനാഥനെ സഹായിക്കുന്നതിനും സംരക്ഷിക്കുന്നതിനുമുള്ള ഇസ്‌ലാമിക അധ്യാപനങ്ങൾ വളരെ പ്രാധാന്യത്തോടെ തന്നെയാണ് മുസ്‌ലിംകൾ തങ്ങളുടെ ജീവിതത്തിന്റെ ഭാഗമാക്കിയത്. അനാഥാലയങ്ങൾക്ക് ലഭിക്കുന്ന കലവറയില്ലാത്ത സഹായങ്ങളും പിന്തുണയും ഇതാണ് തെളിയിക്കുന്നത്. ഭക്ഷണവും വസ്ത്രവും വിദ്യാഭ്യാസവുമെന്ന് വേണ്ട, ആവശ്യമായ വൈദ്യചികില്‍സയടക്കം സൌജന്യമായി നല്‍കുന്നവയാണ് ഇവയെല്ലാം. ഈ സ്ഥാപനങ്ങളെല്ലാം പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നത് സഹൃദയരാ വിശ്വാസികളുടെ സഹായസഹകരണങ്ങള്‍ കൊണ്ട് മാത്രമാണ് താനും. അഥവാ, സര്‍ക്കാറുകള്‍ നിര്‍വ്വഹിക്കേണ്ട വലിയൊരു ഉത്തരവാദിത്തമാണ്, ഭൌതികമായ യാതൊരു ലാഭേഛയുമില്ലാതെ സമുദായം ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കുന്നത് എന്നര്‍ത്ഥം.

1921ലെ മലബാർ സമര വേളയിൽ മലബാറിൽ നിരവധി മാപ്പിളമാരെ ബ്രിട്ടീഷ് പട്ടാളം വെടിവെച്ചു കൊന്നത് വഴി ഓരോ വീട്ടിലും ബാക്കിയായത് അനാഥരായ മക്കളും വിധവകളുമായിരുന്നു. ഇവരെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനായി കേരളത്തിലെ മുഴുവൻ പ്രദേശങ്ങളിലും അനാഥാലയങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുവാൻ മുസ്‌ലിംകൾ കൈമെയ് മറന്ന് പ്രവർത്തിച്ചു. ഇന്ത്യയുടെ പല ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നും സഹായങ്ങൾ ഒഴുകി വന്നു. നിരവധി അനാഥരെ സംരക്ഷിച്ച്, വളർത്തി വിദ്യാഭ്യാസം നൽകി കേരളത്തിന്റെ സാമൂഹിക പരിസരങ്ങളിൽ മഹത്തായ സംഭാവനകൾ നൽകിക്കൊണ്ട് അനാഥാലയങ്ങൾ സജീവ സാന്നിധ്യമായി ഇന്നും നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്.