Islamonweb

2025 ഒക്ടോബർ 12, ഫലസ്തീൻ ജനതയുടെ ചെറുത്തുനിൽപ്പിന്റെ ചരിത്രത്തിലെ ഒരു കറുത്ത ദിനമായി ഓർമ്മിക്കപ്പെടും. അധിനിവേശത്തിന്റെ ക്രൂരതകൾക്കും നരനായാട്ടിനുമെതിരെ സ്വന്തം ക്യാമറയെ പടവാളാക്കി മാറ്റിയ ധീരനായ യുവ മാധ്യമപ്രവർത്തകൻ, ഗാസയുടെ തെരുവുകളിൽ നിന്ന് ലോകത്തോട് സത്യം വിളിച്ചുപറഞ്ഞ സാലിഹ് അൽ-ജാഫറാവി എന്ന 27 വയസ്സുകാരന്റെ ശബ്ദം നിശ്ചലമാക്കപ്പെട്ട ദിവസം. ഗാസയിലെ സബ്ര പരിസരത്ത് തന്റെ ജോലിയിൽ വ്യാപൃതനായിരിക്കെയാണ് സാലിഹിന് നേരെ വെടിയുണ്ടകൾ പാഞ്ഞുവന്നത്. ഇതൊരു സാധാരണ മരണമായിരുന്നില്ല, മറിച്ച് സത്യം പറയുന്നവരെ നിശബ്ദരാക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്ന ഭീരുക്കളുടെ ആസൂത്രിതമായ കൊലപാതകമായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ മൃതദേഹത്തിൽ ബലം പ്രയോഗിച്ചക്രമിച്ചതിന്റെ ലക്ഷണങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു എന്ന റിപ്പോർട്ടുകൾ ഈ കൊലപാതകത്തിന്റെ നിഷ്ഠുരത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. ഇസ്രായേലും ഹമാസും തമ്മിൽ ഒരു വെടിനിർത്തൽ നിലനിൽക്കുന്ന സമയത്താണ് ഈ സംഭവം നടന്നതെന്നത് കൂടുതൽ ദുരൂഹതകൾക്കും ചോദ്യങ്ങൾക്കും വഴിവെക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. സാലിഹിന്റെ വധം ഒരു വ്യക്തിയുടെ നഷ്ടം മാത്രമല്ല, മറിച്ച് പതിറ്റാണ്ടുകളായി തങ്ങളുടെ ഭൂമിയിൽ അഭയാർത്ഥികളായി ജീവിക്കേണ്ടി വരുന്ന ഒരു ജനതയുടെ ശബ്ദം ഇല്ലാതാക്കാനുള്ള ശ്രമത്തിന്റെ ഏറ്റവും പുതിയ ഉദാഹരണമായി നമുക്ക് ഗണിക്കാം.

സാലിഹ് അൽ-ജാഫറാവി ആരായിരുന്നു എന്ന ചോദ്യത്തിന് ഉത്തരം കേവലം ഒരു സോഷ്യൽ മീഡിയ ഇൻഫ്ലുവൻസർ എന്നതിലൊതുങ്ങില്ല. അദ്ദേഹം ഗാസയിലെ യുവത്വത്തിന്റെ പ്രതീകമായിരുന്നു, അധിനിവേശത്തിൻ കീഴിൽ ജനിച്ചുവീഴുകയും ബോംബുകളുടെയും വെടിയൊച്ചകളുടെയും ഇടയിൽ വളരുകയും ചെയ്ത ഒരു തലമുറയുടെ പ്രതിനിധി. 2023-ൽ ആരംഭിച്ച് വർഷങ്ങളോളം നീണ്ടുനിന്ന ഗാസയിലെ നരഹത്യയുടെ നാളുകളിലാണ് സാലിഹ് ലോകമെമ്പാടും ശ്രദ്ധിക്കപ്പെടുന്നത്. ലോകത്തിലെ പ്രമുഖ മാധ്യമങ്ങൾ പലപ്പോഴും ഇസ്രായേലിന്റെ പ്രചാരണങ്ങൾക്ക് വേദിയൊരുക്കുകയോ അല്ലെങ്കിൽ ഗാസയിലെ യഥാർത്ഥ ചിത്രം പൂർണ്ണമായി പുറത്തുവിടാതിരിക്കുകയോ ചെയ്തപ്പോൾ, സാലിഹിനെപ്പോലുള്ള പൗര പത്രപ്രവർത്തകരാണ് തകർന്ന കെട്ടിടങ്ങൾക്കിടയിൽ നിന്നും, പരിക്കേറ്റ കുഞ്ഞുങ്ങളുടെ നിലവിളികൾക്കിടയിൽ നിന്നും, അഭയാർത്ഥി ക്യാമ്പുകളിലെ ദുരിതപൂർണ്ണമായ ജീവിതത്തിൽ നിന്നും യാഥാർത്ഥ്യങ്ങൾ ലോകത്തിന് മുന്നിൽ എത്തിച്ചത്. ഇൻസ്റ്റഗ്രാമിലും ടിക് ടോക്കിലുമായി ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾ അദ്ദേഹത്തെ പിന്തുടർന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഓരോ വീഡിയോയും ഇസ്രായേൽ നടത്തുന്ന യുദ്ധക്കുറ്റങ്ങളുടെയും മനുഷ്യരാശിക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങളുടെയും നേർസാക്ഷ്യങ്ങളായി മാറി. തകർന്നുവീണ വീടിന്റെ അവശിഷ്ടങ്ങൾക്കിടയിൽ നിന്ന് ഒരു പിതാവ് തന്റെ കുഞ്ഞിന്റെ മൃതദേഹം കണ്ടെത്തുന്ന കാഴ്ച, ആശുപത്രി വരാന്തകളിൽ ചോരയിൽ കുളിച്ചുകിടക്കുന്ന പിഞ്ചുകുഞ്ഞുങ്ങൾ, ഭക്ഷണത്തിനും വെള്ളത്തിനും വേണ്ടിയുള്ള ജനങ്ങളുടെ നെട്ടോട്ടം - ഇതെല്ലാം സാലിഹിന്റെ ക്യാമറ കണ്ണുകളിലൂടെ ലോകം കണ്ടു. പാശ്ചാത്യ മാധ്യമങ്ങൾ 'സംഘർഷം' എന്ന് ലളിതവൽക്കരിക്കാൻ ശ്രമിച്ചതിനെ, അതൊരു വംശഹത്യയാണെന്ന് ദൃശ്യങ്ങൾ സഹിതം അദ്ദേഹം സമർത്ഥിച്ചു.

ഇസ്രായേലിനും അവരുടെ സഖ്യകക്ഷികൾക്കും സാലിഹ് ഒരു പേടിസ്വപ്നമായിരുന്നു. അതുകൊണ്ടുതന്നെ അദ്ദേഹത്തെയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളെയും ഇകഴ്ത്തിക്കാട്ടാൻ വലിയ തോതിലുള്ള പ്രചാരണങ്ങൾ നടന്നു. 'മിസ്റ്റർ ഫാഫോ' (FAFO - F*** Around and Find Out എന്നതിന്റെ ചുരുക്കെഴുത്ത്) എന്ന പരിഹാസപ്പേരിൽ അദ്ദേഹത്തെ മുദ്രകുത്താനും, അദ്ദേഹത്തിന്റെ വീഡിയോകൾ ഹമാസിന്റെ പ്രചാരണ തന്ത്രമാണെന്നും, പരിക്കുകൾ അഭിനയിക്കുകയാണെന്നും വരുത്തിത്തീർക്കാൻ ശ്രമിച്ചു. 'പാലിവുഡ് ' (Pallywood) എന്ന പദം ഉപയോഗിച്ച് ഫലസ്തീനികളുടെ വേദനകളെയും ദുരിതങ്ങളെയും നാടകമായി ചിത്രീകരിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ നടന്നു. എന്നാൽ ഈ ആരോപണങ്ങളെല്ലാം അടിസ്ഥാനരഹിതമാണെന്ന് പല അന്വേഷണങ്ങളിലും തെളിഞ്ഞു. ആശുപത്രിയിൽ പരിക്കേറ്റു കിടക്കുന്ന ഒരു കുട്ടിയുടെ വീഡിയോ സാലിഹ് അഭിനയിക്കുകയാണെന്ന് പറഞ്ഞ് പ്രചരിപ്പിച്ചപ്പോൾ, വോയിസ് ഓഫ് അമേരിക്ക നടത്തിയ അന്വേഷണത്തിൽ അത് മറ്റൊരു ഫലസ്തീൻ ബാലനാണെന്ന് വ്യക്തമായി. ഗാസയിലെ ജനങ്ങൾക്ക് വേണ്ടിയുള്ള സംഭാവനകൾ അദ്ദേഹം തട്ടിയെടുത്തു എന്ന ആരോപണവും അദ്ദേഹത്തെ നിശബ്ദനാക്കാനുള്ള മറ്റൊരു ശ്രമമായിരുന്നു. ഒരു ജനതയുടെ അതിജീവനത്തിന്റെ ശബ്ദമാകുമ്പോൾ, ശത്രുക്കൾ എല്ലാ മാർഗ്ഗങ്ങളും ഉപയോഗിച്ച് ആക്രമിക്കും എന്നതിന്റെ വ്യക്തമായ ഉദാഹരണമായിരുന്നു സാലിഹിനെതിരെയുള്ള ഈ സൈബർ ആക്രമണങ്ങൾ. എന്നാൽ ഈ അപവാദ പ്രചാരണങ്ങൾക്കൊന്നും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്വീകാര്യതയെ തകർക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. കാരണം, അദ്ദേഹം പറഞ്ഞത് കെട്ടുകഥകളായിരുന്നില്ല, മറിച്ച് ഓരോ ഫലസ്തീനിയും അനുഭവിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ജീവിത യാഥാർത്ഥ്യങ്ങളായിരുന്നു.

സാലിഹിന്റെ വധത്തെ ഗാസയിലെ മാധ്യമപ്രവർത്തകർക്കെതിരായ വ്യവസ്ഥാപിതമായ ആക്രമണങ്ങളുടെ തുടർച്ചയായി വേണം കാണാൻ. 2023-ൽ യുദ്ധം ആരംഭിച്ചതിനുശേഷം ഗാസയിൽ കൊല്ലപ്പെട്ട മാധ്യമപ്രവർത്തകരുടെ എണ്ണം ഞെട്ടിക്കുന്നതാണ്. റിപ്പോർട്ടേഴ്സ് വിത്തൗട്ട് ബോർഡേഴ്സ് (RSF), കമ്മിറ്റി റ്റു പ്രൊട്ടക്റ്റ് ജേർണലിസ്റ്റ്സ് (CPJ) തുടങ്ങിയ അന്താരാഷ്ട്ര സംഘടനകളുടെ കണക്കുകൾ പ്രകാരം, നൂറുകണക്കിന് മാധ്യമപ്രവർത്തകരാണ് ഇസ്രായേലി ആക്രമണങ്ങളിൽ കൊല്ലപ്പെട്ടത്. ഇത് ചരിത്രത്തിലെ തന്നെ ഏറ്റവും രക്തരൂക്ഷിതമായ മാധ്യമവേട്ടകളിൽ ഒന്നായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. പ്രസ്സ് എന്ന് വ്യക്തമായി രേഖപ്പെടുത്തിയ വസ്ത്രങ്ങൾ ധരിച്ചവരെയും, മാധ്യമ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ വാഹനങ്ങളെയും കെട്ടിടങ്ങളെയും ലക്ഷ്യം വെച്ച് ആക്രമണങ്ങൾ നടന്നു. ഷിറീൻ അബു അക്ലെയെപ്പോലുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ പ്രശസ്തരായ മാധ്യമപ്രവർത്തകരെ വെടിവെച്ചുകൊന്ന അതേ തന്ത്രത്തിന്റെ ഭാഗമാണ് സാലിഹിന്റെ കൊലപാതകവും. സാക്ഷികളെ ഇല്ലാതാക്കുക, സത്യം പുറംലോകം അറിയുന്നത് തടയുക, അതുവഴി തങ്ങളുടെ യുദ്ധക്കുറ്റങ്ങൾ മറച്ചുവെക്കുക എന്നതാണ് ഇതിന് പിന്നിലെ ലക്ഷ്യം. ഓരോ മാധ്യമപ്രവർത്തകൻ കൊല്ലപ്പെടുമ്പോഴും ഇല്ലാതാകുന്നത് ഒരു ജീവൻ മാത്രമല്ല, മറിച്ച് ഒരു ജനതയുടെ ശബ്ദവും ചരിത്രത്തിന്റെ രേഖപ്പെടുത്തലുമാണ്. സാലിഹ് ഒരു പരമ്പരാഗത മാധ്യമപ്രവർത്തകൻ ആയിരുന്നില്ലെങ്കിലും, ഒരു മൊബൈൽ ഫോണും ഇന്റർനെറ്റ് കണക്ഷനും ഉപയോഗിച്ച് അദ്ദേഹം നിർവഹിച്ചത് ഒരു വലിയ മാധ്യമസ്ഥാപനത്തിന് ചെയ്യാൻ കഴിയുന്നതിനേക്കാൾ വലിയ ദൗത്യമായിരുന്നു.
2023-ൽ ആരംഭിച്ച ഇസ്രായേൽ ആക്രമണം ഗാസയെ ഒരു ശവപ്പറമ്പാക്കി മാറ്റിയിരുന്നു. യുഎൻ റിപ്പോർട്ടുകളും മറ്റ് അന്താരാഷ്ട്ര ഏജൻസികളുടെ കണക്കുകളും അനുസരിച്ച്, അമ്പതിനായിരത്തിലധികം ഫലസ്തീനികളാണ് ഈ കാലയളവിൽ കൊല്ലപ്പെട്ടത്, അതിൽ എഴുപത് ശതമാനത്തിലധികവും സ്ത്രീകളും കുട്ടികളുമായിരുന്നു. ലക്ഷക്കണക്കിന് വീടുകൾ തകർക്കപ്പെട്ടു, ഇരുപത് ലക്ഷത്തിലധികം ആളുകൾ ഭവനരഹിതരായി. ആശുപത്രികൾ, സ്കൂളുകൾ, അഭയാർത്ഥി ക്യാമ്പുകൾ, ആരാധനാലയങ്ങൾ എന്നിവയെല്ലാം ബോധപൂർവ്വം ലക്ഷ്യം വെക്കപ്പെട്ടു. ലോകാരോഗ്യ സംഘടനയുടെ കണക്കനുസരിച്ച്, ഗാസയിലെ ഭൂരിഭാഗം ആശുപത്രികളും പ്രവർത്തനരഹിതമായി. ഭക്ഷണത്തിനും ശുദ്ധജലത്തിനും മരുന്നിനും വേണ്ടി ജനങ്ങൾ നെട്ടോട്ടമോടി. പട്ടിണി ഒരു യുദ്ധതന്ത്രമായി ഇസ്രായേൽ ഉപയോഗിച്ചു. ഈ ഭീകരമായ സാഹചര്യത്തിന്റെ നേർചിത്രങ്ങളാണ് സാലിഹ് തന്റെ വീഡിയോകളിലൂടെ ലോകത്തിന് മുന്നിൽ തുറന്നുകാട്ടിയത്. തകർന്ന കെട്ടിടത്തിന്റെ മുകളിൽ കയറി നിന്ന്, ചുറ്റും പുകപടലങ്ങൾ ഉയരുമ്പോൾ, വിറയ്ക്കുന്ന ശബ്ദത്തിൽ അദ്ദേഹം ലോകത്തോട് ചോദിച്ചു: "ഇത് കാണാൻ ആരുമില്ലേ? ഞങ്ങളുടെ കുഞ്ഞുങ്ങൾ മരിച്ചുവീഴുന്നത് കാണാൻ ആരുമില്ലേ?". ആ ചോദ്യങ്ങൾ കേവലം വാക്കുകളായിരുന്നില്ല, മറിച്ച് നിസ്സഹായരായ ഒരു ജനതയുടെ നിലവിളിയായിരുന്നു. ആ നിലവിളിയാണ് ഇപ്പോൾ ഇല്ലാതാക്കിയിരിക്കുന്നത്.
സാലിഹിന്റെ വധത്തിന് പിന്നിൽ ആരാണെന്ന ചോദ്യം സങ്കീർണ്ണമാണ്. ഹമാസും ദോഗ്മുഷ് ഗോത്രവും തമ്മിലുള്ള സംഘർഷത്തിനിടെയാണ് അദ്ദേഹം കൊല്ലപ്പെട്ടതെങ്കിലും, ഈ ആഭ്യന്തര കലഹങ്ങളെ മുതലെടുക്കുന്ന ഒരു ബാഹ്യശക്തിയുടെ സാന്നിധ്യം തള്ളിക്കളയാനാവില്ല. ഫലസ്തീൻ സമൂഹത്തിൽ ഭിന്നതയുണ്ടാക്കി ചെറുത്തുനിൽപ്പിനെ ദുർബലപ്പെടുത്തുക എന്നത് ഇസ്രായേലിന്റെ ദീർഘകാല തന്ത്രമാണ്. ഇസ്രായേലിന് വേണ്ടി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒറ്റുകാരുടെയും സഹകാരികളുടെയും ശൃംഖല ഗാസയിൽ സജീവമാണെന്നത് ഒരു രഹസ്യമല്ല. സാലിഹിനെപ്പോലെ ജനപിന്തുണയുള്ള, ചെറുത്തുനിൽപ്പിന്റെ പ്രതീകമായി മാറിയ ഒരാളെ ഇല്ലാതാക്കാൻ ഇവർക്ക് കൃത്യമായ കാരണങ്ങളുണ്ട്. ഇസ്രായേലിന്റെ വെടിയുണ്ടയേറ്റല്ല സാലിഹ് മരിച്ചത് എന്ന സാങ്കേതികത്വം പറഞ്ഞ് കൈകഴുകാൻ ശ്രമിക്കുമ്പോഴും, അദ്ദേഹത്തിന്റെ മരണത്തിലേക്ക് നയിച്ച സാഹചര്യങ്ങൾ ഒരുക്കിയത് പതിറ്റാണ്ടുകളായി ഫലസ്തീൻ ജനതയെ ഭിന്നിപ്പിച്ചു ഭരിക്കുന്ന അധിനിവേശ ശക്തികളാണ്. ഹമാസും ഫതഹും തമ്മിലുള്ള ഭിന്നതയും, ഗാസയിലെ വിവിധ ഗ്രൂപ്പുകൾക്കിടയിലുള്ള അധികാര വടംവലികളും പലപ്പോഴും ഫലസ്തീൻ ജനതയെ ദുർബലപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഈ ആഭ്യന്തര പ്രശ്നങ്ങളാണ് സാലിഹിന്റെ കൊലപാതകത്തിന് വഴിയൊരുക്കിയതെങ്കിൽ പോലും, അതിന്റെ ആത്യന്തിക ഉത്തരവാദിത്തം ഈ ഭിന്നതകൾക്ക് വളംവെച്ചുകൊടുക്കുന്ന ഇസ്രായേലി അധിനിവേശത്തിന് തന്നെയാണ്.

സാലിഹ് അൽ-ജാഫറാവിയുടെ മരണം ഫലസ്തീൻ ജനതയ്ക്ക് കനത്ത നഷ്ടമാണ്. എന്നാൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ രക്തസാക്ഷിത്വം വെറുതെയാവില്ല. ഭൗതികമായി അദ്ദേഹത്തെ ഇല്ലാതാക്കാൻ ശത്രുക്കൾക്ക് കഴിഞ്ഞിരിക്കാം, എന്നാൽ അദ്ദേഹം ഉയർത്തിവിട്ട ആശയങ്ങളെയും പ്രചോദനത്തെയും ഇല്ലാതാക്കാൻ ആർക്കുമാവില്ല. അദ്ദേഹം പകർത്തിയ ദൃശ്യങ്ങൾ ചരിത്രത്തിന്റെ ഭാഗമായി എക്കാലവും നിലനിൽക്കും. വരും തലമുറകൾക്ക് അധിനിവേശത്തിന്റെ ക്രൂരത മനസ്സിലാക്കാനും ചെറുത്തുനിൽപ്പിന്റെ ആവശ്യകത തിരിച്ചറിയാനും ആ ദൃശ്യങ്ങൾ വഴികാട്ടിയാകും. ഒരു ക്യാമറ കൊണ്ട് ഒരു സൈന്യത്തിനെതിരെ എങ്ങനെ പോരാടാമെന്ന് സാലിഹ് ലോകത്തിന് കാണിച്ചുകൊടുത്തു. അദ്ദേഹം ഒരു വ്യക്തിയായിരുന്നില്ല, ഒരു പ്രസ്ഥാനമായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ മരണത്തോടെ ആയിരക്കണക്കിന് സാലിഹുമാർ ഗാസയിലും വെസ്റ്റ് ബാങ്കിലും ലോകത്തിന്റെ വിവിധ കോണുകളിലുമായി ഉയർന്നുവരും. തങ്ങളുടെ മൊബൈൽ ഫോണുകൾ ആയുധമാക്കി അവർ സത്യം വിളിച്ചുപറഞ്ഞുകൊണ്ടേയിരിക്കും.

സാലിഹിന്റെ ഓർമ്മ നമ്മളോരോരുത്തരോടും ചില ചോദ്യങ്ങൾ ചോദിക്കുന്നുണ്ട്. ഒരു ജനത സ്വന്തം മണ്ണിൽ നിന്ന് ആട്ടിയോടിക്കപ്പെടുമ്പോൾ, അവരുടെ കുഞ്ഞുങ്ങൾ കൺമുന്നിൽ കൊല്ലപ്പെടുമ്പോൾ, ലോകം എന്തിന് നിശബ്ദമായി നോക്കിനിൽക്കുന്നു? അന്താരാഷ്ട്ര നിയമങ്ങളും മനുഷ്യാവകാശ പ്രഖ്യാപനങ്ങളും ഫലസ്തീനികൾക്ക് ബാധകമല്ലാത്തത് എന്തുകൊണ്ടാണ്? മാധ്യമ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെക്കുറിച്ച് വാചാലരാകുന്ന ലോകനേതാക്കൾ ഗാസയിൽ മാധ്യമപ്രവർത്തകർ വേട്ടയാടപ്പെടുമ്പോൾ എവിടെയാണ്? സാലിഹിന്റെ ഓരോ വീഡിയോയും ഈ ചോദ്യങ്ങൾക്കുള്ള ഉത്തരങ്ങൾ തേടിയുള്ള യാത്രയായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ രക്തസാക്ഷിത്വം ആ ചോദ്യങ്ങളെ കൂടുതൽ ഉച്ചത്തിൽ ലോകത്തിന് മുന്നിൽ അവതരിപ്പിക്കുന്നു.

സാലിഹ് അൽ-ജാഫറാവി ഇന്ന് ഒരു രക്തസാക്ഷിയാണ്, ഫലസ്തീൻ വിമോചന പോരാട്ടത്തിന്റെ ചരിത്രത്തിലെ ഒരു ജ്വലിക്കുന്ന നക്ഷത്രം. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശരീരം മണ്ണോട് ചേര്‍ന്നിരിക്കാം, പക്ഷേ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശബ്ദം ഗാസയുടെ കാറ്റിൽ അലയടിക്കുന്നുണ്ട്. തകർക്കപ്പെട്ട ഓരോ വീടിന്റെയും ഉള്ളിൽ, അഭയാർത്ഥി ക്യാമ്പുകളിലെ ഓരോ കുടിലിലും, കൊല്ലപ്പെട്ട ഓരോ കുഞ്ഞിന്റെയും ഓർമ്മയിലും സാലിഹ് ജീവിക്കുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഓർമ്മകൾക്ക് മുന്നിൽ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള നീതിയെ സ്നേഹിക്കുന്ന മനുഷ്യർ പ്രണാമം അർപ്പിക്കുന്നു. സത്യത്തിനായുള്ള പോരാട്ടത്തിൽ ജീവൻ വെടിഞ്ഞ ആ ധീരനായ പോരാളിക്ക് മരണമില്ല. അദ്ദേഹം തുടങ്ങിവെച്ച പോരാട്ടം അവസാനിക്കുന്നില്ല, അത് കൂടുതൽ ശക്തിയോടെ മുന്നോട്ട് പോവുക തന്നെ ചെയ്യും. കാരണം, ഒരു ആശയത്തെ വെടിയുണ്ടകൾ കൊണ്ട് ഇല്ലാതാക്കാനാവില്ല. സാലിഹ് എന്ന ആശയം ഫലസ്തീൻ സ്വാതന്ത്ര്യം നേടുന്നതുവരെ ജീവിക്കുക തന്നെ ചെയ്യും.